[Thương Hiệu] Ý tưởng lớn chỉ đến với những người biết hỏi. Bắt đầu bằng đặt một câu hỏi, lắng nghe câu trả lời, tạo ra nền tảng để nhanh chóng thực hiện ý tưởng. Khi các ý tưởng nhỏ được thực hiện, chúng sẽ mở đường cho những ý tưởng lớn hơn. Các nhà điều hành cấp cao quá chú trọng sử dụng các công cụ đòn bẩy để thúc đẩy mọi việc đi nhanh hơn (ví dụ như giao thời hạn gấp rút, tiêu tốn hàng đống nguồn lực cho một dự án, kiểm tra quá thường xuyên...).Ý tưởng lớn chỉ đến với những người biết hỏi
Bắt đầu bằng đặt một câu hỏi, lắng nghe câu trả lời, tạo ra nền tảng để nhanh chóng thực hiện ý tưởng. Khi các ý tưởng nhỏ được thực hiện, chúng sẽ mở đường cho những ý tưởng lớn hơn.
Đây là điều khó giải thích: Điều gì xảy ra khi bạn tạo ra một sản phẩm giúp tạo ra các ý tưởng, nhưng bạn cần một sản phẩm có sẵn từ trước để giúp bạn tạo ra các ý tưởng nhằm tạo ra những sản phẩm tốt nhất có thể?
Điều này có khiến bạn đau đầu không? Nó cũng khiến chúng tôi đau đầu. Đó là những ngày đầu thành lập của công ty 15Five.
Với ý tưởng tạo ra một cổng thông tin điện tử mới, được tổ chức hợp lý và mở đối với những ý kiến phản hồi của nhân viên, chỉ mất 15 phút để viết và 5 phút để đọc, chúng tôi đã làm việc một cách nhanh chóng để tạo ra một sản phẩm khả thi ở mức tối thiểu. Mục tiêu là chứng minh khái niệm của chúng tôi và xem liệu có thể có một thị trường dành cho ý tưởng này không.
Phần thú vị là, phản hồi bên ngoài rất tích cực, nhưng kinh nghiệm của chúng tôi với sản phẩm đã thay đổi cuộc chơi. Hiện nay chúng tôi đã có công cụ mà chúng tôi cần để tạo ra các ý tưởng khiến các sản phẩm của chúng tôi thậm chí còn tốt hơn.
Với khả năng chạm tới mọi góc cạnh của nhóm làm việc hàng tuần, chúng tôi đã dệt nên tấm thảm văn hóa từ những suy nghĩ lớn.
Bạn chỉ biết nếu đặt câu hỏi.
Đó là lý do tại sao chúng tôi biến việc đặt câu hỏi thành một phần công việc phải làm hàng tuần của chúng tôi. Với tiền đề tạo nên sản phẩm đó, không có lý do gì khiến nhóm làm việc của chúng tôi trì hoãn.
Trong phần đặt câu hỏi tại 15Five, chúng tôi luôn thêm vào một phần đặc biệt giúp chúng tôi khai quật sự sáng tạo đang còn ẩn giấu ở đâu đó trong chúng tôi: Hãy nêu một ý tưởng giúp cải thiện vai trò của bạn tại công ty. Câu hỏi này chứa đựng những gì chúng tôi bắt đầu làm, ngừng làm và cũng hé lộ những việc chúng tôi cần tiếp tục làm.
Đất cũng quan trọng như hạt mầm.
Nếu các ý tưởng là những hạt giống chúng ta gieo, chúng ta phải chắc chắn rằng những hạt giống đó có đủ phân bón và đất màu mỡ để phát triển và cho những trái ngọt như chúng ta hình dung.
Vì thế khi chúng ta hỏi làm thế nào để cải thiện công ty, một cách tự nhiên, câu trả lời thường tạo ra những ý tưởng nâng cao sản phẩm để giúp các ý tưởng phát triển nhanh và mạnh hơn. Trong một bước đi táo bạo, chúng tôi đã xây dựng lại cổng thông tin điện tử từ đầu và lần này chúng tôi đã sử dụng ngôn ngữ mã hóa linh hoạt hơn phiên bản đầu tiên.
Quyết định làm như vậy đồng nghĩa với việc chúng tôi có có một nền tảng thân thiện và nhanh nhạy hơn. Điều này cũng giúp đội ngũ của chúng tôi cảm thấy được hỗ trợ tốt hơn trong quá trình suy nghĩ khi giờ đây chúng tôi thấy có nhiều ý tưởng đi vào cuộc sống hơn mà không gặp phải rào cản về công nghệ.
Tổ chức hội nghị thượng đỉnh các ý tưởng lớn hàng quý. Hàng quý chúng tôi tổ chức một buổi đánh giá các chiến lược trong phạm vi công ty và đem đến ngân hàng ý tưởng từ các báo cáo hàng tuần của chúng tôi.
Tất cả các ý tưởng đều được đặt lên bàn và thảo luận. Và đây là phần quan trọng: chúng tôi đánh giá tất cả các ý tưởng theo mục tiêu chuyên đề như lưu lượng truy cập, tính hiệu quả hoặc doanh thu. Mặc dù điều này có vẻ buồn tẻ, nhưng chúng tôi tin rằng quy trình của chúng tôi sẽ củng cố lối suy nghĩ sáng tạo trong nền văn hóa của công ty.
Điều này đòi hỏi sự rõ ràng và kỷ luật, nhưng rất quan trọng đối với việc đẩy những ý tưởng tốt nhất lên. Chúng tôi tự hỏi liệu ý tưởng đó có giúp chúng tôi đạt được mục tiêu này không? Nó có phù hợp với các giá trị cốt lõi của công ty không?
Khi câu trả lời đều đồng nhất là “có”, chúng tôi sẽ đặt kế hoạch biến ý tưởng đó thành hiện thực, vạch ra các bước và các nguồn lực cần có.
Tất cả các ý tưởng chưa được sử dụng sẽ được đưa trở lại ngân hàng. Để nuôi dưỡng sự sáng tạo, mọi người cần phải cảm thấy an tâm khi chia sẻ và không có ý tưởng nào bị ném đá hay từ chối. Ai mà biết lúc nào một ý tưởng cũ sẽ chín muồi?
Tầm cỡ không quan trọng
Tất nhiên, các ý tưởng lớn thường sẽ đạt được vinh quang, nhưng điều đáng ngạc nhiên là có nhiều ý tưởng và chi tiết nhỏ có thể góp phần đáng kể trong việc thay đổi hoàn toàn cuộc chơi.
Hãy lấy tính năng mới của 15Five làm ví dụ. Một thành viên của nhóm chăm sóc khách hàng thành công của chúng tôi đã nhận ra rằng chẳng có cách nào để có thể dễ dàng công nhận thành công của một đồng nghiệp được nêu tên trong báo cáo. Khi được hỏi làm thế nào để cải thiện công ty, anh ta đã có ý tưởng thêm tính năng "@tuyên dương" cho cổng thông tin điện tử để giúp tăng cường giao tiếp và sự phối hợp.
Sau đó anh ta có một chuyến đi ngắn tới châu Âu. Và khi trở lại, anh nhận ra rằng những người phát triển trang web đã bắt đầu triển khai ý tưởng của anh và và tính năng “tuyên dương” đã được thêm vào cổng thông tin điện tử.
Tất cả những điều này đều xuất phát từ việc đặt một câu hỏi, lắng nghe câu trả lời, tạo ra nền tảng để nhanh chóng thực hiện ý tưởng và tái củng cố nền văn hóa cả tập thể cùng giải quyết vấn đề. Khi các ý tưởng nhỏ được thực hiện, chúng sẽ mở đường cho những ý tưởng lớn.
Tôi khuyên bạn nên mở chiếc van đó ra, và hãy xem dòng sáng tạo tuôn chảy.
Các nhà điều hành cấp cao quá chú trọng sử dụng các công cụ đòn bẩy để thúc đẩy mọi việc đi nhanh hơn (ví dụ như giao thời hạn gấp rút, tiêu tốn hàng đống nguồn lực cho một dự án, kiểm tra quá thường xuyên...).
Trong khi điều này lại không mang đến hiệu quả như mong đợi, thậm chí trong nhiều trường hợp lại khiến cho quá trình tiến triển rất chậm.
Theo Steve Blank, chuyên gia hàng đầu về tư duy sáng tạo, khởi nghiệp là giai đoạn tạm thời của một doanh nghiệp khi đang tìm kiếm mô hình mở rông kinh doanh phù hợp. Thúc đẩy việc tìm kiếm một chiến lược khác xa với việc thực hiện chiến lược đó.
Có 5 cách để đẩy nhanh quá trình tìm kiếm một mô hình kinh doanh mới đầy tính khả thi:
1. Xây dựng đội ngũ nhỏ và tập trung: Làm việc theo nhóm nhỏ dường như sẽ nhanh hơn và hiệu quả hơn làm việc theo nhóm lớn. Một trong những nguyên tắc cốt lõi của Jeff Bezos, nhà sáng lập và điều hành trang Amazon.com, là số người trong nhóm chỉ nên vừa đủ để ăn hết 2 bánh pizza.
Sai lầm mà các công ty lớn thường mắc phải đó là việc họ cho rằng thành lập một liên doanh mới cũng chỉ đơn giản như một mô hình thu nhỏ của việc kinh doanh cốt lõi hiện tại, nơi cần có các nhân viên đại diện đầy đủ cho các chức năng khác trong tập đoàn như pháp lý, đảm bảo chất lượng...
2.Thúc đẩy học hỏi thực tế từ thị trường: Lời mở đầu trong quyển sách mới nhất của Cẩm nang cho các nhà lãnh đạo mới khởi nghiệp có lời khuyên: "Hãy đi ra khỏi nơi làm việc của bạn".
Những công ty lớn thường phụ thuộc vào những nghiên cứu tại bàn và các nhà tư vấn để thẩm định quy mô thị trường và nâng cao chiến lược, nhưng thực tế, việc nghiên cứu cho môt mô hình kinh doanh mới trong tương lai cần phải được thực hiện ngay trên chính thị trường đó hoặc một thị trường tương tự.
Hãy luôn nhớ rằng, thị trường không có sẵn vốn rất khó để đo lường và phân tích, do vậy nhóm làm việc sẽ phải tốn nhiều thời gian hơn cho các khách hàng tiềm năng, đối tác và nhà cung ứng.
3.Cần xem xét đến những điều đã học được, chứ không phải kết quả: Khi IBM tiến hành những nỗ lực phát triển không rõ ràng, thì ngược lại, công ty đo lường tình hình kinh doanh bằng số lượng khách hàng mà họ đã tương tác, hay tốc độ mà nhóm phải bỏ ra để chế tạo ra một phiên bản thử nghiệm.
Nhà lãnh đạo nên thử thách thành viên nhóm mình với các kiểu câu hỏi như: "Bạn đã học được gì? Đến giờ có điều gì mà bạn vẫn chưa rõ không?". Người sáng tạo là người có thể tạo ra một câu chuyện khơi gợi được trí tưởng tượng về cách mà các ý tưởng sẽ tạo nên tác động thực tế.
Nhưng người lãnh đạo lại cần chú trọng vào tính hợp lý của các giả thuyết đằng sau câu chuyện, chứ không phải là kết quả của một bảng tính dựa trên các giả định.
4. Dùng ngân quỹ để cắt giảm rủi ro, thay vì chỉ giải ngân theo kế hoạch: Hầu hết các nhà đầu tư mạo hiểm thường không giải ngân định kỳ hằng quý hoặc hằng năm như các công ty khác, mà thường cung cấp đủ vốn cho doanh nghiệp để đối phó với các tình trạng bất ổn.
Nếu các nhà lãnh đạo loại bỏ được các yếu tố không chắc chắn, họ sẽ lại nhận được một kỳ quỹ tài trợ mới. Còn nếu không, các nhà đầu tư sẽ chuyển sang các công ty khác trong danh mục đầu tư của họ.
Doanh nghiệp cần nên nhớ rằng không phải tất cả các ý tưởng đều có thể áp dụng để trở thành mô hình kinh doanh hấp dẫn. Rút vốn sớm sẽ tốt hơn nhiều so với việc phải lãng phí thời gian và nguồn lực không cần thiết.
5.Đảm bảo người đưa ra quyết định có kinh nghiệm phù hợp để hướng dẫn cả nhóm trước khi các dữ liệu đều rõ ràng: Những sáng kiến phát triển quan trọng thường xuất phát từ các nhà lãnh đạo cấp cao của công ty.
Nhưng nếu với mục đích chỉ là để tìm kiếm một mô hình kinh doanh mới, những nhà lãnh đạo này lại thường là người ít kinh nghiệm nhất. Vài thành viên trong hội đồng quản trị cấp cao có thể là người đã từng có kinh nghiệm trong việc thành lập một doanh nghiệp sẽ làm những người cần tham gia vào quá trình này.
Thêm vào đó, các thành viên từ bên ngoài, những người đã từng trải qua quá trình khởi nghiệp sẽ biết cách làm thế nào để đối phó với tình trạng không chắc chắn hoặc với các chuyên gia đã có đủ thời gian nghiên cứu một thị trường nhất định nào đó để hiểu rõ các sắc thái của nó. Nếu không, nhu cầu đầu tư vào việc đào tạo quản lý thậm chí sẽ còn làm chậm tiến đô của dự án.
Sau đây là một phép thử để đánh giá mức độ bạn đang thực hiện phuơng pháp vừa trình bày. Hãy so sánh tỷ lệ thời gian mà một nhóm cần để chuẩn bị tài liệu (hoặc tiến hành khảo sát tại bàn để thu thập tài liệu) so với thời gian mà họ dành cho khách hàng, phát triển sản phẩm hoặc trao đổi với các đối tác tiềm năng. Nếu tỷ lệ này cao hơn 1:3, tức là nhóm làm việc này đang gặp rắc rối.
5 gợi ý trên sẽ không đảm bảo thành công hòan toàn cho doanh nghiệp, nhưng áp dụng chúng sẽ giúp cho nhóm làm việc nhanh chóng khám phá ra rằng liệu ý tuởng ban đầu đưa ra có khả thi hay không.
Nếu có, thì tất cả những quy tắc mà công ty đang áp dụng để thành lập doanh nghiệp đang khá hiệu quả (trừ khi mô hình xuất hiện những khác biệt đáng kể với mô hình kinh doanh gốc). Còn nếu không, ít nhất là công ty cũng đã nhanh chóng rút ra bài học và nhanh chóng chuyển sang ý tưởng khác.
Theo Hoàng Trung-HBR và Doanh Nhân Sài Gòn
